Er zijn bijzondere momenten in ons leven die zó bijzonder zijn, dat we nauwelijks begrijpen wat er met ons gebeurt. Je wordt verliefd, je krijgt een kind, je moeder gaat dood, je maakt een stomme fout. Het zijn momenten en ervaringen die heftige gevoelens teweegbrengen, of het nou gaat om vreugde of om verdriet. Aan ons lopen is te zien hoe we ons voelen. We kunnen superblij worden of we zonderen ons af. Vaak zoeken we mensen op om te vieren of om ons te laten troosten. Bijzondere momenten in ons leven leiden vaak tot bijzondere ontmoetingen.
Maar het kan ook andersom: bijzondere ontmoetingen maken indruk op ons en laten een spoor van emoties na. Een sacrament is zo’n ontmoeting op een bijzonder moment in je leven. God zoekt ons op en als wij God zoeken, dan kan daar een bijzondere ontmoeting uit voort komen.
Een sacrament is een heilig teken waarin God zich op een unieke manier kenbaar maakt aan de mens. Het woord ‘sacrament’ komt van het Latijnse sacramentum en betekent ‘geloofsgeheim’. Het verwijst naar een diepgaand mysterie: Gods liefdevolle aanraking die zichtbaar en tastbaar wordt in rituelen en symbolen. Sacramenten versterken het geloof, schenken genade en bieden spirituele kracht. Ze zijn onlosmakelijk verbonden met belangrijke momenten in het christelijke leven en laten zien hoe God dichtbij is in vreugde en beproeving.
De katholieke kerk kent zeven sacramenten, elk met een eigen betekenis en rol in het leven van gelovigen. Sacramenten worden in de katholieke Kerk omschreven als waarneembare en werkzame tekenen waarin God de mens raakt. Het ontvangen van een sacrament kan krachtig zijn! Toegediend op bijzondere momenten in het leven, kan een sacrament niet alleen diep van betekenis zijn voor het individu, maar ook voor de geloofsgemeenschap als geheel. Sacramenten worden gevierd in symbolische liturgieën die de zintuigen op allerlei manieren aanspreken.
Sacramenten brengen ook een opdracht met zich mee: het is de roeping om zelf een zichtbaar teken van God te worden. Geen wonder dat we Jezus als het sacrament bij uitstek beschouwen! De Kerk vervult deze rol door Jezus’ zending op aarde verder te zetten.
De kerk “organiseert” deze ontmoeting. Ze heeft daar een ritueel voor. Tekens en woorden die vertellen van dankbaarheid en liefde, van spijt en vergeving. Waar mensen woorden tekortkomen, kunnen deze tekens en die taal te hulp schieten. Als we ook niet precies meer weten hoe het moet, kan een teken de richting wijzen.
Van deze bijzondere ontmoetingen zijn er zeven in de katholieke kerk en ze worden sacramenten genoemd. Ze maken de mensen niet heilig, zomaar eventjes en vanzelf. Maar ze vieren wel wat goed is in mensen. Sacramenten maken mensen niet volmaakt, maar ze zeggen wel dat liefde niet te mooi is om waar te zijn en dat God echt zo ver niet is als je denkt. God is te ontmoeten en je kunt je door Hem laten helpen. Sacramenten zijn bedoeld om het leven te vieren en om te groeien van die bijzondere ontmoeting tussen God en mensen.
Is het eerste sacrament in de katholieke kerk. Door water over het hoofd te gieten of onder te dompelen, wordt een persoon symbolisch gereinigd van zonden en lid van de kerk. Het is een ceremonie die de toewijding aan het christelijk geloof markeert, waarbij de naam van de dopeling wordt genoemd en hij of zij wordt verwelkomd in de geloofsgemeenschap. De doop is een ritueel van inwijding, waarbij het geloof in God, Jezus Christus en de Heilige Geest centraal staat.
Is het sacrament waarin de gelovigen het lichaam en bloed van Jezus Christus ontvangen in de vorm van brood en wijn. Dit herinnert aan het Laatste Avondmaal van Jezus met zijn discipelen. Tijdens de eucharistieviering deelt de priester de geconsacreerde hostie uit aan de gelovigen, die geloven dat ze daadwerkelijk deelnemen aan het goddelijke mysterie. De eucharistie is het hoogtepunt van de katholieke eredienst en versterkt de spirituele band met Christus en de geloofsgemeenschap.
bevestigt het geloof van de gelovige. Tijdens het vormsel ontvangt de persoon de gaven van de Heilige Geest en wordt hij of zij volledig opgenomen in de katholieke gemeenschap. Dit sacrament wordt vaak toegediend rond veertienjarige leeftijd als de jonggelovige zich bewust wordt van zijn of haar geloof en actief deelneemt aan de kerk. Het vormsel markeert de overgang naar volwassenheid in het geloof.
Ook wel het sacrament van boete en verzoening genoemd, biedt gelovigen de mogelijkheid om hun zonden te belijden, berouw te tonen en vergeving te ontvangen. Het begint met een persoonlijk gewetensonderzoek, gevolgd door het delen van zonden met een priester, die handelt als een bemiddelaar tussen de gelovige en God. Door berouw en oprecht voornemen om te veranderen, ontvangt de gelovige goddelijke vergeving en genade. Het sacrament van de biecht moedigt spirituele groei aan en herstelt de relatie met God en de kerkelijke gemeenschap.
Verbindt een man en een vrouw in een heilige verbintenis, waarin ze hun liefde en toewijding aan elkaar en aan God uitspreken. Het huwelijk wordt beschouwd als een sacramenteel partnerschap dat de eenheid tussen man en vrouw weerspiegelt, zoals Christus de kerk liefheeft. De huwelijksceremonie omvat geloften, zegen en de uitwisseling van ringen als tekens van onvoorwaardelijke liefde en trouw. Het huwelijk in de katholieke traditie is niet alleen een sociaal contract, maar een sacrament dat de goddelijke aanwezigheid in de echtelijke verbintenis erkent en bevordert.
Wijdt mannen tot dienaren van God en leiders van de kerkelijke gemeenschap. Door handoplegging en gebed ontvangen de wijdelingen de genade om als priester te dienen. Priesters spelen een cruciale rol bij het bedienen van de sacramenten, het prediken van het evangelie en het begeleiden van gelovigen op hun spirituele reis. Lees hier verder. Meer informatie over priester worden in het bisdom Groningen-Leeuwarden.
Biedt steun aan mensen die ernstig ziek of stervende zijn. Tijdens de ziekenzalving zalft de priester de zieke met heilige olie en bidt voor genezing en kracht. Het sacrament is bedoeld om de zieke te ondersteunen en voor te bereiden op de dood. Het benadrukt de barmhartigheid en liefde van God, en de gelovige ontvangt troost en vrede in het aangezicht van ziekte, lijden en sterven.
Een uitvaart is weliswaar geen sacrament maar biedt wel troost aan de nabestaanden als dat in een kerkelijk viering gebeurt. We gebruiken daarvoor teksten en rituelen waarmee we al eeuwenlang onze doden toevertrouwen aan God: met water, licht wierook. En met teksten die ons troosten als we onze geliefden moeten loslaten: Niemand leeft voor zichzelf, niemand sterft voor zichzelf. We leven en sterven voor God onze Heer, aan Hem behoren wij toe.
